PTMA Kraków – PTMA Kraków

Rzadka, skrajnie jasna nowa zauważona w Małym Obłoku Magellana

Rozbłysk rentgenowski z nowej, zaobserwowany przez satelitę Swift, jest jednym z najjaśniejszych w historii białych karłów. W Małym Obłoku Magellana, galaktyce karłowatej będącej bliskim sąsiadem naszej własnej Galaktyki, zaobserwowano rzadki, niezwykle jasny rozbłysk rentgenowski. Obserwacje, wykonane przez Obserwatorium Swift Neil Gehrels i inne teleskopy, zostały opisane przez międzynarodowy zespół astronomów pod przewodnictwem naukowców Penn State […]

To bliźniaki! Tajemnica słynnego brązowego karła rozwiązana

Astronomowie odkryli, że dobrze znany brązowy karzeł to w rzeczywistości układ podwójny brązowych karłów. O pierwszym znanym brązowym karle, Gliese 229B, napisano setki artykułów od czasu jego odkrycia przez naukowców z Caltech w Obserwatorium Palomar w 1995 roku. Kula ta wciąż jednak pozostaje zagadką: jest ona zbyt słaba w stosunku do swojej masy. Brązowe karły

Stara gwiazda może dostarczyć nowych informacji na temat ewolucji gwiazd

Nowo odkryta gwiazda może stanowić wyzwanie dla niektórych modeli ewolucji gwiazd i sposobu, w jaki wytwarzają one pierwiastki w miarę starzenia się. Wszystkie pierwiastki we Wszechświecie powstają w gwiazdach. W miarę starzenia się gwiazd zmienia się również skład pierwiastków w ich wnętrzu. Na przykład, powszechnie przyjmuje się, że w miarę spalania gwiazdy tracą lżejsze pierwiastki,

Naukowcy wykorzystują nową metodę znajdowania atmosfer na odległych planetach

Nowe badania czynią postępy w poszukiwaniu planet nadających się do zamieszkania. Głównym celem badań astronomicznych jest znalezienie planet innych niż Ziemia, które mogłyby nadawać się do podtrzymania życia. Istnieje wiele czynników, co do których wielu naukowców zgadza się, że są niezbędne, aby planeta nadawała się do zamieszkania, ale ważnym jest to, czy planeta posiada atmosferę.

Odkryto dziesiątki gwiazd wystrzelonych z młodej gromady gwiazd R136

Astronomowie wykorzystali teleskop Gaia do odkrycia 55 szybkich gwiazd wystrzelonych z młodej gromady w Wielkim Obłoku Magellana. Zwiększa to dziesięciokrotnie liczbę znanych „uciekających gwiazd” w tym regionie. Zespół astronomów, w tym Simon Portegies Zwart z Obserwatorium w Lejdzie, opublikował https://www.nature.com/articles/s41586-024-08013-8 swoje wyniki w czasopiśmie Nature. Gdy tworzą się gromady gwiazd, bliskie zderzenia gęsto upakowanych i

Astronomowie ścigają się, aby uchwycić obraz egzoplanety w pobliżu gwiazdy

Planeta AF Leporis b to świat nowości. W 2023 roku była to planeta o najmniejszej masie poza Układem Słonecznym, która została bezpośrednio zaobserwowana, i której masę zmierzono za pomocą astrometrii. Astrometria to technika polegająca na śledzeniu subtelnych ruchów gwiazdy macierzystej przez wiele lat w celu uzyskania informacji o orbitujących towarzyszach, w tym planetach. Teraz, AF

Astronomowie badają „świat pary wodnej”

Zespół naukowców bada egzoplanetę GJ 9827 d i odkrywa znaczną ilość pary wodnej w jej atmosferze. Międzynarodowe badania pod kierownictwem Kanadyjczyków przy użyciu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) ujawniły nowe spojrzenie na atmosferę GJ 9827 d – egzoplanety krążącej wokół gwiazdy GJ 9827 w konstelacji Ryb, około 98 lat świetlnych od Ziemi. Badania wykazały, że

Gwiazdy rozświetlające serce kosmicznej róży

DEC rejestruje najbardziej szczegółowy obraz pełnej blasku Mgławicy Rozeta i gromady gwiazd wzmacniającej jej blask. W ognistych płatkach Mgławicy Rozeta znajduje się NGC 2244, młoda gromada gwiazd, którą pielęgnowała. Gwiazdy gromady rozświetlają mgławicę w żywych odcieniach czerwieni, złota i fioletu, a nieprzezroczyste wieże pyłu wznoszą się z kłębiących się obłoków wokół jej wydrążonego jądra. To

Webb ujawnia siły kształtujące dyski protoplanetarne

W każdej sekundzie w widzialnym Wszechświecie rodzi się ponad 3000 gwiazd. Wiele z nich otoczonych jest dyskiem protoplanetarnym. Dokładne procesy, które dają początek gwiazdom i układom planetarnym, są jednak wciąż słabo poznane. Zespół kierowany przez naukowców z Uniwersytetu Arizony wykorzystał Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, aby uzyskać jedne z najbardziej szczegółowych informacji na temat sił kształtujących

Sonda TESS dostrzega rekordowe gwiezdne trojaczki

Zawodowi astronomowie i naukowcy amatorzy połączyli siły ze sztuczną inteligencją, aby dzięki TESS znaleźć niezrównane trio o nazwie TIC 290061484. Układ zawiera zestaw gwiazd podwójnych krążących wokół siebie co 1,8 dnia oraz trzecią gwiazdę, która okrąża parę w zaledwie 25 dni. Odkrycie pobiło rekord najkrótszego okresu orbitalnego dla tego typu układu, ustanowiony w 1956 roku,

Wpływ spinu czarnej dziury: pierwszy dowód precesji w skrajnie jasnych dyskach akrecyjnych

Naukowcy przeprowadzili innowacyjne symulacje wirujących czarnych dziur oparte na OTW, które wyjaśniły, że skrajnie jasny dysk akrecyjny wykazuje ruch precesyjny napędzany spinem czarnej dziury. Odkrycie to podkreśla potencjał tego spinu jako głównego czynnika napędzającego okresowe fluktuacje jasności obserwowane w tych skrajnie jasnych dyskach akrecyjnych. Gaz wiruje wokół czarnej dziury z powodu intensywnej grawitacji tejże, tworząc

Naukowcy Webba odkrywają soczewkowaną supernową, potwierdzając napięcie Hubble’a

Zespół naukowców Webba wykorzystuje soczewkowanie grawitacyjne do poprawy precyzji stałej Hubble’a. Pomiar stałej Hubble’a, czyli tempa rozszerzania się Wszechświata, jest aktywnym obszarem badań wśród astronomów na całym świecie, którzy analizują dane z obserwatoriów naziemnych i kosmicznych. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba już przyczynił się do tej trwającej dyskusji. Na początku 2024 roku astronomowie wykorzystali dane Webba

Odkrycie najbliższej potencjalnej egzoplanety krążącej wokół białego karła

Co się stanie z Ziemią gdy Słońce umrze? Znalezienie egzoplanet wokół białych karłów może pomóc odpowiedzieć na to pytanie, a naukowcy odkryli potencjalną olbrzymią planetę wokół pobliskiego białego karła. Na końcu Układu SłonecznegoGdy Słońce wyczerpie swoje zapasy wodoru w jądrze, jego wnętrze przejdzie serię przemian, które przekształcą rodzimą gwiazdę w chłodnego i pulchnego czerwonego olbrzyma.

Astronomowie dostrzegli wyjątkowo rozdętą i asymetryczną egzoplanetę

Międzynarodowy zespół astronomów zaobserwował atmosferę gorącej i wyjątkowo rozdętej egzoplanety wielkości Jowisza o masie zaledwie 10% jego masy, wykazującą asymetrię atmosfery. Po raz pierwszy w historii zaobserwowano asymetrię wschód-zachód jakiejkolwiek egzoplanety podczas tranzytu przed jej gwiazdą, z kosmosu – powiedział główny autor artykułu Mattew Murphy, absolwent University of Arizona. Tranzyt ma miejsce, gdy planeta przechodzi

Webb odkrywa dziwną galaktykę z gazem przyćmiewającym gwiazdy

Odkrycie dziwnej i niespotykanej galaktyki we Wszechświecie może pomóc nam zrozumieć, jak zaczęła się kosmiczna historia. GS-NDG-9422 (9422) została odkryta około miliarda lat po Wielkim Wybuchu i wyróżniała się dziwną, nigdy wcześniej nie widzianą sygnaturą świetlną – wskazującą, że jej gaz przyćmiewa gwiazdy. Naukowcy twierdzą, że to „zupełnie nowe zjawisko” jest znaczące, ponieważ może być

Sąsiedztwa kwazarów z wczesnego Wszechświata są gęsto zaludnione galaktykami towarzyszącymi

Nowe odkrycie dokonane za pomocą DECam oferuje przejrzyste wyjaśnienie zagadki „zagęszczenia” sąsiedztwa kwazarów. Obserwacje przy użyciu Kamery Ciemnej Energii (DECam) potwierdzają oczekiwania astronomów, że kwazary we wczesnym Wszechświecie powstały w regionach przestrzeni gęsto zaludnionych galaktykami towarzyszącymi. Wyjątkowo szerokie pole widzenia DECam i specjalne filtry odegrały kluczową rolę w osiągnięciu tego wniosku, a obserwacje ujawniają, dlaczego

Magnetyczne halo w Drodze Mlecznej: nowe odkrycia dotyczące galaktycznych wypływów

Nowe badania ujawniły istotne informacje na temat Drogi Mlecznej: namagnesowane halo galaktyczne. Odkrycie to podważa wcześniejsze modele struktury i ewolucji naszej Galaktyki. Naukowcy zidentyfikowali kilka namagnesowanych struktur rozciągających się daleko powyżej i poniżej płaszczyzny Galaktyki (osiągających wysokość ponad 16 000 lat świetlnych), ujawniając jedno ze źródeł tak zwanych bąbli eROSITa na dużą skalę zasilanych przez

XRISM ujawnia otoczenie czarnej dziury i pozostałości po supernowej

XRISM ujawnił strukturę, ruch i temperaturę materii wokół supermasywnej czarnej dziury i pozostałości po supernowej z niespotykaną dotąd szczegółowością. Co mają ze sobą wspólnego olbrzymia czarna dziura i pozostałość masywnej, eksplodującej gwiazdy? Są to dramatyczne zjawiska na niebie, w których niezwykle gorący gaz wytwarzający wysokoenergetyczne światło rentgenowskie, które może zobaczyć X-Ray Imaging Spectroscopy Mission (XRISM).

Ukryte egzoplanety między Pustynią Neptunową a Sawanną

Międzynarodowy zespół ujawnił „Grzbiet Neptunowy”, nadmierne zagęszczenie neptunów znajdujących się pomiędzy Pustynią Neptunową a Sawanną Neptunową. Astronomowie odkryli „Grzbiet Neptunowy”, nowo zidentyfikowaną cechę w rozmieszczeniu egzoplanet. Odkrycie to, prowadzone przez międzynarodowy zespół, śledzi złożoną dynamikę w obrębie Pustyni Neptunowej, regionu z niedoborem gorących neptunów, oraz Sawanny Neptunowej, gdzie planety te występują częściej. Rozumiejąc te krytyczne

HST odkrył więcej czarnych dziur we wczesnym Wszechświecie, niż się spodziewano

Dzięki pomocy HST międzynarodowy zespół badaczy odkrył więcej czarnych dziur we wczesnym Wszechświecie, niż wcześniej podawano. Nowy wynik może pomóc naukowcom zrozumieć, w jaki sposób powstały supermasywne czarne dziury. Obecnie naukowcy nie mają pełnego obrazu tego, jak powstały pierwsze czarne dziury niedługo po Wielkim Wybuchu. Wiadomo, że supermasywne czarne dziury, które mogą ważyć ponad miliard

Wyparowujące gwiazdy, magnetary i nierówne krzywe blasku supernowych

Niektóre krzywe supernowych, zamiast łagodnie zanikać, podążają wyboistą drogą od blasku do pociemnienia. Czy niezwykłe układy podwójne zawierają szybko wirujący, emitujący wiatr magnetar i gwiezdnego towarzysza mogą wyjaśnić te krzywe blasku? Wygibasy krzywej blaskuKiedy gwiazda eksploduje, naukowcy rejestrują krzywą blasku z jej ostatnich chwil i próbują zrozumieć jej życie i śmierć. Niektóre supernowe wykazują nierówności

Powtarzające się rozbłyski rentgenowskie z młodego układu podwójnego

Najnowsze obserwacje potwierdzają, że emisja rentgenowska pochodzi głównie z interakcji magnetosfer protogwiazd w układzie DQ Tau podczas ich zbliżeń. Układ DQ Tau jest wyjątkowym systemem podwójnym, położonym około 650 lat świetlnych od Ziemi w konstelacji Byka. Składa się z dwóch młodych protogwiazd, które nadal znajdują się w fazie formowania. Nie rozpoczęły one jeszcze procesu spalania

Wczesna ciemna energia może rozwiązać dwie największe zagadki kosmologii

W ciągu pierwszych miliardów lat istnienia Wszechświata ta krótka i tajemnicza siła mogła wytworzyć więcej jasnych galaktyk niż przewiduje teoria. Nowe badania przeprowadzone przez fizyków z MIT sugerują, że tajemnicza siła znana jako wczesna ciemna energia może rozwiązać dwie z największych zagadek w kosmologii i wypełnić niektóre z głównych luk w naszym zrozumieniu tego, jak

Webb zagląda do Ekstremalnie Zewnętrznej Galaktyki

Astronomowie skierowali JWST do zbadania obrzeży Drogi Mlecznej, regionu nazywanego Ekstremalnie Zewnętrzną Galaktyką. Zespół naukowców wykorzystał kamerę JWST NIRCam (Near-Infrared Camera) i MIRI (Mid-Infrared Instrument) do zobrazowania wybranych regionów w dwóch obłokach molekularnych znanych jako Obłoki Digel 1 i 2. Dzięki wysokiemu poziomowi czułości i wysokiej rozdzielczości, dane Webba pozwoliły na szczegółową analizę tych obszarów,

HST i Chandra znajdują duet supermasywnych czarnych dziur

Kosmiczne obserwatoria spojrzały w serce pary zderzających się galaktyk i odkryły bliźniacze supermasywne czarne dziury tańczące wokół siebie. Z praktycznego punktu widzenia, gwiazdy podróżujące w przestrzeni kosmicznej nigdy nie zderzają się ze sobą. Stosunek między średnicą gwiazdy podobnej do Słońca a jej odległością od sąsiedniej gwiazdy wynosi około 1:10 000 000. Galaktyki jednak się zderzają.

Formowanie się superziem jest ograniczone w pobliżu gwiazd ubogich w metale

Nowe badania wskazują, że planety większe od Ziemi mają trudności z formowaniem się wokół gwiazd o niskiej metaliczności. Wykorzystując Słońce jako punkt odniesienia, astronomowie mogą zmierzyć czas powstania gwiazd poprzez określenie jej metaliczności, czyli poziomu obecnych w niej ciężkich pierwiastków. Gwiazdy lub mgławice bogate w metale powstały stosunkowo niedawno, podczas gdy obiekty ubogie w metale

Czy planeta karłowata Ceres pochodzi z pasa planetoid?

Jasnożółte osady w kraterze Consus świadczą o kriowulkanicznej przeszłości planety karłowatej Ceres – i ożywiają debatę na temat miejsca jej pochodzenia. Planeta karłowata Ceres jest niezwykłym „mieszkańcem” pasa planetoid. Ze średnicą około 960 km jest nie tylko największym ciałem między orbitami Marsa i Jowisza; w przeciwieństwie do swoich raczej prostych „współmieszkańców”, charakteryzuje się również niezwykle

Fale grawitacyjne ujawniają dotychczas nieobserwowane właściwości gwiazd neutronowych

Nowe badania szczegółowo opisują, jak rozpraszające siły pływowe w układach podwójnych gwiazd neutronowych wpływają na szanse zrozumienia Wszechświata. Lepsze zrozumienie wewnętrznego funkcjonowania gwiazd neutronowych doprowadzi do poszerzenia wiedzy na temat dynamiki, która leży u podstaw funkcjonowania Wszechświata, a także może pomóc w rozwoju przyszłych technologii, powiedział profesor fizyki z University of Illinois Urbana-Champaign, Nicolas Yunes.

Badania ujawniają dowody na pochodzenie supermasywnej czarnej dziury w centrum Galaktyki

Analizując dane z obrazowania Sgr A* przez EHT, astrofizycy sugerują, że powstała ona w wyniku połączenia dwóch czarnych dziur około 9 miliardów lat temu. Pochodzenie supermasywnych czarnych dziur – które mogą ważyć ponad milion razy więcej niż Słońce i znajdują się w centrum większości galaktyk – pozostaje jedną z największych tajemnic kosmosu. Teraz naukowcy z

Astronomowie zauważyli łączące się galaktyki sprzed 12,8 miliarda lat

Astronomowie dostrzegli parę galaktyk w trakcie łączenia się 12,8 miliarda lat temu. Charakterystyka tych galaktyk wskazuje, że połączenie utworzy jeden z najjaśniejszych typów obiektów we Wszechświecie. Astronomowie zaobserwowali parę galaktyk w trakcie łączenia się 12,8 miliarda lat temu. Charakterystyka tych galaktyk wskazuje, że w wyniku połączenia powstanie monstrualna galaktyka, jeden z najjaśniejszych typów obiektów we

Teleskop Webba znajduje więcej wskazówek dotyczących narodzin gwiazd na sześciu nowych światach

Badania młodej gromady gwiazd dostarczają dowodów na to, że te same kosmiczne procesy, które dają początek gwiazdom, mogą również odgrywać rolę w tworzeniu obiektów tylko nieznacznie większych od Jowisza. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba wykrył sześć prawdopodobnych obcych światów – obiektów o masie podobnej do planety, ale niezwiązanych grawitacyjnie z żadną gwiazdą – w tym najlżejszy

Wczesne galaktyki wcale nie były za duże na swoje rozmiary

Pierwsze obrazy galaktyk we wczesnym Wszechświecie z JWST sugerowały, że są one znacznie większe niż powinny być w tamtym okresie. Nowe badania oferują wyjaśnienie tego fenomenu. Kiedy astronomowie po raz pierwszy spojrzeli na galaktyki we wczesnym Wszechświecie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba, spodziewali się znaleźć galaktyczne słabizny, ale zamiast tego znaleźli coś, co wyglądało

Symulacje rzucają światło na niszczenie gwiazd przez supermasywne czarne dziury

Astronomowie z Monash University przyczynili się do przełomu w zrozumieniu dramatycznego losu gwiazd, które wędrują zbyt blisko supermasywnych czarnych dziur w centrach galaktyk. Dzięki innowacyjnym symulacjom, międzynarodowy zespół badawczy, kierowany przez profesora Daniela Price’a i byłego studenta Davida Liptaia ze Szkoły Fizyki i Astronomii, uchwycił złożony proces rozrywania i pochłaniania tych gwiazd przez czarne dziury,

Ciemna materia i gwiazdy nie oddziałują ze sobą tak, jak wcześniej sądzono

Gwiazdy i ciemna materia nie oddziałują ze sobą w „niemożliwy sposób”. Długoletnia „zmowa” w astronomii – że gwiazdy i ciemna materia oddziałują na siebie w niewytłumaczalny sposób – została obalona przez międzynarodowy zespół astronomów w artykule opublikowanym 20 sierpnia 2024 roku w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS). Zmowa powstała w celu wyjaśnienia

Nowe spojrzenie na Gwiazdę Polarną ujawnia plamistą powierzchnię

Astronomowie zidentyfikowali nowe szczegóły dotyczące rozmiaru i wyglądu Gwiazdy Polarnej. Biegun północny Ziemi wskazuje kierunek w przestrzeni kosmicznej wyznaczony przez Gwiazdę Polarną. Gwiazda Polarna jest zarówno pomocą nawigacyjną, jak i niezwykłą gwiazdą samą w sobie. Jest najjaśniejszym członkiem układu trzech gwiazd i jest gwiazdą zmienną pulsującą. Gwiazda Polarna staje się jaśniejsza i bledsza okresowo, gdy

Ewolucja układu planetarnego TRAPPIST-1

W ciągu ostatnich 30 lat, korzystając z teleskopów kosmicznych, odkryto ponad 5000 egzoplanet w tysiącach układów planetarnych. Planety to ciała, które krążą wokół gwiazdy i mają wystarczającą masę grawitacyjną, aby uformować się w mniej więcej kuliste kształty, które z kolei wywierają siłę grawitacyjną na mniejsze obiekty, takie jak planetoidy i księżyce. Przez większość historii ludzkości

Znaleziono wyjaśnienie promieniowania rentgenowskiego z czarnych dziur

Naukowcom udało się wyjaśnić promieniowanie rentgenowskie z otoczenia czarnej dziury. Promieniowanie to pochodzi z połączonego efektu chaotycznych ruchów pól magnetycznych i turbulentnego gazu plazmowego. Korzystając ze szczegółowych symulacji superkomputerowych, naukowcy z Uniwersytetu w Helsinkach modelowali interakcje między promieniowaniem, plazmą i polami magnetycznymi wokół czarnych dziur. Stwierdzono, że chaotyczne ruchy wywołane przez pola magnetyczne ogrzewają lokalną

Oto, co miliony galaktyk mówią o swoim rozmiarze i wzroście

Superkomputer pomaga astronomom rozwiązać odwieczne pytanie dotyczące rozmiarów galaktyk i środowiska, w którym żyją. Zespół astronomów korzystających z superkomputera Yale po raz pierwszy ustalił, że galaktyki w gęstszych środowiskach są aż o 25% większe niż ich odpowiedniki w mniej gęstych regionach Wszechświata. Odkrycie, które powstało w wyniku wcześniejszego opracowania przez naukowców ogromnego katalogu kształtów i

Niemowlęca planeta ujawniła swoje ukryte miejsce

Nowa analiza archiwalnych danych ujawnia wstrząśnięty gaz w dysku protoplanetarnym otaczającym młodą gwiazdę TW Hydrae. Odkrycie to wskazuje na obecność planety o masie 4 mas Ziemi i daje naukowcom rzadką okazję do zbadania najwcześniejszych etapów formowania się planety. Wypływy z planetarnego potomstwaMłode planety tworzą się w dyskach otaczających młode gwiazdy, ale szczegóły tego procesu pozostają

DECam bada Gromadę Coma, która stała się inspiracją dla teorii ciemnej materii

Dark Energy Camera bada Gromadę Warkocza Bereniki, bogatą gromadę galaktyk nazwaną na cześć włosów starożytnej królowej i będącą inspiracją dla teorii ciemnej materii. Dark Energy Camera (DECam) rejestruje obraz olśniewającej Gromady Warkocza Bereniki nazwanej na cześć włosów egipskiej królowej Bereniki II. Ten zbiór galaktyk był nie tylko ważny w mitologii greckiej, ale także miał fundamentalne

Śledzenie samotnej gwiazdy pędzącej przez Drogę Mleczną

Może się wydawać, że Słońce jest nieruchome, a tylko planety na jego orbicie poruszają się, ale w rzeczywistości Słońce przemierza Drogę Mleczną z imponującą prędkością około 220 km/s. Chociaż może się to wydawać szybkie, kiedy odkryto słabą czerwoną gwiazdę poruszającą się jeszcze szybciej po niebie, z prędkością około 600 km/s, naukowcy zwrócili na nią uwagę.

Nowe dane z JWST sugerują, że napięcie Hubble’a może nie istnieć

Nowe dane z teleskopu Webba sugerują, że nasz model Wszechświata może się jednak utrzymać. Wiemy wiele rzeczy na temat naszego Wszechświata, ale astronomowie wciąż debatują nad tym, jak szybko się on rozszerza. W rzeczywistości, w ciągu ostatnich dwóch dekad, dwa główne sposoby pomiaru tej liczby – znanej jako stała Hubble’a – dały różne odpowiedzi, co

Precyzyjne pomiary dają wskazówki na temat kosmicznego pochodzenia magnetara

Międzynarodowy zespół astronomów wykorzystał zestaw radioteleskopów, aby odkryć nowe informacje na temat magnetara, który ma zaledwie kilkaset lat. Gdy gwiazda o stosunkowo dużej masie zapada się pod koniec swojego życia i eksploduje jako supernowa, może pozostawić po sobie supergęstą gwiazdę zwaną gwiazdą neutronową. Ekstremalne siły powstające podczas jej formowania często powodują, że gwiazdy neutronowe wirują

Gaia dostrzega potencjalne księżyce wokół setek planetoid

Gaia wykrywa potencjalne księżyce wokół ponad 350 planetoid, o których nie wiadomo, czy mają towarzysza. Wcześniej Gaia badała planetoidy, o których wiadomo, że mają księżyce – tak zwane planetoidy podwójne – i potwierdziła, że charakterystyczne oznaki tych małych księżyców pojawiają się w bardzo dokładnych danych astrometrycznych teleskopu. Ale to nowe odkrycie dowodzi, że Gaia może

Bąble plazmowe i silniki szybkich błysków radiowych

Zostały odkryte źródła stałych emisji w szybkich błyskach radiowych. Naukowcy z Narodowego Obserwatorium Radioastronomicznego (NRAO) Narodowej Fundacji Nauki USA (NSF) i Karl G. Jansky Very Large Array (VLA) odkryli pochodzenie stałych emisji radiowych obserwowanych w niektórych szybkich błyskach radiowych (FRB). Międzynarodowy zespół astronomów ustalił, że to stałe promieniowanie pochodzi z bąbla plazmy, co rzuca nowe

Nowo odkryta gwiazda może dostarczyć nowych informacji na temat ewolucji gwiazd

Odkrycie gwiazdy o największej gęstości litu w Drodze Mlecznej podważa obecny model ewolucji gwiazd. Nowe badania, których wyniki opublikowano w The Astrophysical Journal i były prowadzone przez asystentkę profesora astronomii Ranę Ezzeddinę i absolwenta UF Jeremy’ego Kowkabany’ego oraz ich współpracowników, donoszą o odkryciu gwiazdy, która stanowi wyzwanie dla zrozumienia przez astronomów ewolucji gwiazd i powstawania

Wykorzystanie małych czarnych dziur do wykrywania dużych czarnych dziur

Naukowcy proponują nowy pomysł na wykrywanie par największych czarnych dziur poprzez analizę fal grawitacyjnych emitowanych z pobliskich gwiazdowych czarnych dziur. Naukowiec z MPA proponuje nowy pomysł na wykrywanie par największych czarnych dziur, które zajmują centra galaktyk, poprzez analizę fal grawitacyjnych z pobliskich małych czarnych dziur, które są pozostałościami gwiazd. Podejście to, opublikowane w Nature Astronomy,

Astronomowie odkrywają zagrożenia dla planet, na których może istnieć życie

Astronomowie odkryli, że czerwone karły mogą wytwarzać rozbłyski gwiazdowe, które emitują promieniowanie dalekiego UV na poziomie wyższym niż wcześniej sądzono. Odkrycie to sugeruje, że intensywne promieniowanie UV z tych rozbłysków może znacząco wpłynąć na to, czy planety wokół czerwonych karłów mogą nadawać się do zamieszkania. Uważano, że niewiele gwiazd generuje wystarczającą ilość promieniowania UV poprzez

Poszukiwanie samotnych superszybkich pulsarów

Badania pulsarów milisekundowych w gromadach kulistych mają na celu znalezienie ich i zrozumienie, dlaczego niektóre z nich poruszają się samotnie. Pulsary milisekundowe to jedne z najbardziej ekstremalnych obiektów we Wszechświecie. Badania pulsarów w gromadach kulistych mają na celu znalezienie tych szybko wirujących gwiazd i zrozumienie, dlaczego niektóre z nich latają samotnie, podczas gdy powinny być

Astronomowie wykorzystują SI do znajdowania nieuchwytnych gwiazd „pożerających” planety

Korzystając z danych Gaia i pomocy sztucznej inteligencji astronomowie odkryli setki zanieczyszczonych białych karłów, które aktywnie pochłaniają planety na swoich orbitach. Astronomowie odkryli ostatnio setki „zanieczyszczonych” białych karłów w naszej rodzimej Galaktyce, Drodze Mlecznej. Są to białe karły, które zostały przyłapane na aktywnym pochłanianiu planet na swoich orbitach. Są one cennym źródłem do badania wnętrz

Astrofizycy budują model wyjaśniający szybkie formowanie się planet

Zespół naukowców opracował nowy model wyjaśniający formowanie się olbrzymich planet, który zapewnia głębszy wgląd w procesy planetotwórcze i może poszerzyć nasze rozumienie układów planetarnych. Nasz Układ Słoneczny to nasze najbliższe kosmiczne sąsiedztwo. Znamy go dobrze: Słońce w centrum; następnie skaliste planety Merkury, Wenus, Ziemia i Mars; a potem pas planetoid; następnie gazowe olbrzymy Jowisz, Saturn,

Odkrycie starożytnych gwiazd na cienkim dysku Drogi Mlecznej

Korzystając z uczenia maszynowego naukowcy odkryli w cienkim dysku Drogi Mlecznej starożytne gwiazdy, które uformowały się mniej niż miliard lat po Wielkim Wybuchu. Uczenie maszynowe rzuciło nowe światło na historię Drogi Mlecznej. Odkrycie, które zaskoczyło naukowców, dotyczy ewolucji naszej Galaktyki. Dzięki analizie danych z misji Gaia, odkryto dużą liczbę starożytnych gwiazd, które poruszają się po

Astronomowie odkryli anomalie w rotacji gwiazdy V889 Herculis

Astronomowie z Helsinek odkryli zaskakujący profil rotacji pobliskiej gwiazdy V889 Herculis. Pobliska gwiazda V889 Herculis zaskoczyła astronomów z Uniwersytetu w Helsinkach swoim nietypowym profilem rotacji. Różni się on znacząco od profilu rotacji naszego Słońca. To odkrycie rzuca nowe światło na podstawowe procesy zachodzące w gwiazdach i pomaga nam lepiej zrozumieć aktywność Słońca, budowę jego plam

Badania ujawniają, jak gwiazdy podwójne zmieniają rotację z wiekiem

Badania wykazały, że układy podwójne czerwonych olbrzymów zmieniają swoją rotację, a gwiazdy okrążają się po bardziej kołowych orbitach. Nowy, fascynujący wgląd w ewolucję układów podwójnych gwiazd uzyskano dzięki badaniom przeprowadzonym przez Instituto de Astrofísica de Canarias (IAC). Odkryto, że gdy gwiazdy w takich układach przechodzą w fazę czerwonych olbrzymów, ich wzajemne obroty ulegają zmianie, a

Badania sugerują, że istnieją galaktyki, które mogą być starsze niż obecnie przyjmowany wiek Wszechświata

Nowe badania wskazują, że niektóre bardzo odległe galaktyki mogą być starsze niż przewiduje standardowy model kosmologiczny. Badania Martína Lópeza Corredoiry z Instituto de Astrofísica de Canarias (IAC) wskazują, że niektóre bardzo odległe galaktyki mogą być starsze niż przewidywałby to standardowy model kosmologiczny. Analiza danych z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba, opublikowana w The Astrophysical Journal, sugeruje,

Fermi odkrywa nową właściwość w najjaśniejszym dotychczas zaobserwowanym rozbłysku gamma

W październiku 2022 roku astronomowie zostali zaskoczeni tym, co szybko nazwano BOAT – najjaśniejszym w historii rozbłyskiem gamma. Teraz dane z teleskopu Fermi ujawniają cechę, której nigdy wcześniej nie widziano. Kilka minut po wybuchu BOAT (brightest-of-all-time gamma-ray burst), Fermi’s Gamma-ray Burst Monitor zarejestrował niezwykły pik energetyczny, który przykuł naszą uwagę – powiedziała główna badaczka Maria

Ciemna materia wyprzedza materię barionową w zderzeniu mega gromad galaktyk

Badania te dają unikalny wgląd w to, jak przebiega rozdzielenie ciemnej materii od materii barionowej. Astronomowie rozwikłali skomplikowaną kolizję między dwiema masywnymi gromadami galaktyk, w której rozległe obłoki ciemnej materii oddzieliły się od tak zwanej zwykłej materii. Każda z dwóch gromad zawiera tysiące galaktyk i znajduje się miliardy lat świetlnych od Ziemi. Gdy galaktyki przelatywały

Gemini North uchwycił płonącą jasnym blaskiem galaktykę gwiazdotwórczą

Galaktyka nieregularna NGC 4449 wykazuje wybuchowe tempo formowania się gwiazd, częściowo z powodu trwającej fuzji z pobliskimi galaktykami karłowatymi. Świąteczny zestaw jasnych różów i błękitów tworzy niezwykły widok na tym zdjęciu wykonanym za pomocą teleskopu Gemini North. Przypominające chmurę kosmicznego konfetti zdjęcie zostało opublikowane z okazji 25-lecia Gemini North. NGC 4449 jest doskonałym przykładem aktywności

Dwa obserwatoria astronomiczne obserwują parę łączących się kwazarów o Kosmicznym Świcie

Obserwacje za pomocą teleskopu Gemini pomogły w odkryciu najodleglejszej pary łączących się kwazarów, widocznej zaledwie 900 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Z pomocą potężnego instrumentu GNIRS na teleskopie Gemini North, zespół astronomów odkrył podwójnie rekordową parę kwazarów. Jest to nie tylko najodleglejsza para łączących się kwazarów, jaką kiedykolwiek znaleziono, ale także jedyna para potwierdzona w

Naukowcy odkrywają 10 dziwnych egzotycznych pulsarów

Dzięki archiwum danych z GBT astronomowie byli w stanie scharakteryzować i zrozumieć astrofizykę egzotycznych pulsarów w gromadzie kulistej Terzan 5. W centrum naszej Galaktyki, w konstelacji Strzelca, astronomowie odkryli 10 monstrualnych gwiazd neutronowych. Te konkretne gwiazdy, zwane pulsarami, znajdują się razem w gromadzie kulistej Terzan 5, zatłoczonym domu dla setek tysięcy różnych typów gwiazd. Pulsary

Naukowcy odkrywają właściwości emisji radiowej podwójnych AGN w skali parseków za pomocą VLBI

Korzystając z VLBI naukowcy obserwowali cztery podwójne AGN-y, które mogą doprowadzić do powstania układów podwójnych supermasywnych czarnych dziur. Łączenie się galaktyk odgrywa kluczową rolę w kosmologicznej ewolucji galaktyk. Podczas łączenia się galaktyk, momenty pływowe mogą powodować akrecję i sprzężenie zwrotne centralnych czarnych dziur w łączących się galaktykach, tworząc podwójne aktywne jądra galaktyk (AGN). Jednak takie

Nowe badania pokazują, jak galaktyki unikają przedwczesnej śmierci

Nowe badania sugerują, że galaktyki unikają przedwczesnej śmierci, ponieważ mają czarne dziury ze strumieniami, które skutecznie zapobiegają niekontrolowanemu wzrostowi. Gdyby tak się nie stało, Wszechświat postarzał by się znacznie szybciej niż ma to miejsce obecnie i wszystko, co byśmy dziś widzieli, to ogromne galaktyki „zombie” pełne martwych i umierających gwiazd. Tak wynika z nowych badań

HST śledzi ciemną materię w galaktyce karłowatej za pomocą ruchów gwiazd

Chociaż galaktyki składają się głównie z ciemnej materii, jej natura wciąż jest owiana tajemnicą. Zrozumienie jej rozmieszczenia w galaktyce oferuje wskazówki do zrozumienia tej tajemniczej substancji. Właściwości i zachowanie ciemnej materii, niewidzialnego „kleju” Wszechświata, nadal owiane są tajemnicą. Chociaż galaktyki składają się głównie z ciemnej materii, zrozumienie jej rozmieszczenia w galaktyce oferuje wskazówki dotyczące tego,

Teleskop Hubble’a mierzy odległość do supernowej

Astronomowie korzystający z HST dokonali pomiaru odległości do supernowej typu Ia, będącej świecą standardową zlokalizowaną w NGC 3810. Pomiar odległości do naprawdę odległych obiektów, takich jak galaktyki, kwazary i gromady galaktyk, jest kluczowym zadaniem w astrofizyce, szczególnie jeżeli chodzi o badanie wczesnego Wszechświata, ale jest to zadanie trudne do wykonania. Możemy bezpośrednio zmierzyć odległości tylko

HST znajduje dowody na istnienie rzadkiej czarnej dziury w Omega Centauri

Korzystając z teleskopu Hubble’a zespół astronomów wykrył siedem szybko poruszających się gwiazd w gromadzie Omega Centauri, co dostarcza dowodów na obecność w jej centrum czarnej dziury o masie pośredniej. Międzynarodowy zespół astronomów wykorzystał ponad 500 zdjęć z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a z okresu dwóch dekad, aby wykryć siedem szybko poruszających się gwiazd w najbardziej wewnętrznym regionie

Powiew świeżego wiatru od historycznej supernowej

Nieuchwytna tymczasowa gwiazda opisana w dokumentach historycznych odtworzona przy użyciu nowego modelu komputerowego, pokazuje, że mogła niedawno zacząć generować wiatry gwiazdowe. Po raz pierwszy wyjaśniono tajemniczą pozostałość po rzadkim typie supernowej zarejestrowanej w 1181 roku. Dwa białe karły zderzyły się, tworząc tymczasową „gwiazdę gościnną”, obecnie oznaczoną jako (SN) 1181, która została odnotowana w dokumentach historycznych

Webb rejestruje oszałamiające połączenie kwazara i galaktyki w odległym Wszechświecie

Zespół naukowców wykorzystał JWST aby zaobserwować interakcję między kwazarem a dwiema masywnymi galaktykami w odległym Wszechświecie. Międzynarodowy zespół naukowców kierowany przez Włoski Narodowy Instytut Astrofizyki (INAF) i składający się z 34 instytutów badawczych i uniwersytetów z całego świata wykorzystał spektrograf bliskiej podczerwieni (NIRSpec) na pokładzie Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST), aby zobaczyć dramatyczną interakcję między

Nowa faza w gwiazdach neutronowych

Gwiazdy neutronowe to ekstremalne obiekty, których wewnętrzna materia może przybierać egzotyczne formy. Teraz naukowcy byli w stanie przewidzieć nową fazę, która sprzyja „nuklearnemu makaronowi”. Gwiazdy neutronowe to ekstremalne i tajemnicze obiekty, których wnętrza astrofizycy nie mogą zobaczyć. Mając promień około dwunastu kilometrów, mogą mieć ponad dwukrotnie większą masę niż Słońce. Materia w nich jest upakowana

Pobliska egzoplaneta może zawierać śladowe ilości siarkowodoru

Jak wynika z nowych badań, egzoplaneta słynąca ze swojej zabójczej pogody ukrywa jeszcze jedną dziwną cechę. Atmosfera HD 189733 b, gazowego olbrzyma wielkości Jowisza, zawiera śladowe ilości siarkowodoru, cząsteczki, która nie tylko wydziela smród, ale także dostarcza naukowcom nowych wskazówek na temat tego, jak siarka, budulec planet, może wpływać na wnętrza i atmosfery gazowych światów

Małe jasne obiekty odkryte o kosmicznym świcie wprawiają naukowców w zakłopotanie

Niedawne odkrycie potwierdziło, że jasne, bardzo czerwone obiekty wykryte we wczesnym Wszechświecie podważają konwencjonalne myślenie o pochodzeniu i ewolucji galaktyk i supermasywnych czarnych dziur. Międzynarodowy zespół pod kierownictwem naukowców z Penn State, wykorzystujący instrument NIRSpec na pokładzie Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba w ramach przeglądu RUBIES, zidentyfikował trzy tajemnicze obiekty we wczesnym Wszechświecie, około 600-800 milionów

Supermasywna czarna dziura wydaje się rosnąć jak młoda gwiazda

Astronomowie od dawna zastanawiają się, w jaki sposób supermasywne czarne dziury rosną tak duże. Teraz naukowcy odkryli wirujący magnetyczny wiatr, który ich zdaniem pomaga rosnąć supermasywnej czarnej dziurze. Supermasywne czarne dziury stawiają przed astronomami na całym świecie pytania, na które nie ma odpowiedzi, w tym pytanie „w jaki sposób rosną tak duże?”. Teraz międzynarodowy zespół

Kosmiczna symulacja ujawnia, jak czarne dziury rosną i ewoluują

Astrofizycy przeprowadzili symulację podróży pierwotnego gazu pochodzącego z wczesnego Wszechświata. Zespołowi astrofizyków pod kierownictwem Caltech po raz pierwszy udało się zasymulować podróż pierwotnego gazu pochodzącego z wczesnego Wszechświata od etapu, w którym zostaje on porwany przez dysk materii napędzający pojedynczą supermasywną czarną dziurę. Nowa symulacja komputerowa podważa koncepcje dotyczące takich dysków, które astronomowie utrzymywali od

Naukowcy dostrzegają ukrytych towarzyszy jasnych gwiazd

Astronomowie uchwycili pierwsze sygnały świetlne niewidocznych dotąd słabych towarzyszy ośmiu jasnych gwiazd. Wykrywanie słabych obiektów w pobliżu jasnych gwiazd jest niezwykle trudne. Jednak dzięki połączeniu danych z teleskopu Gaia z naziemnym instrumentem ESO GRAVITY, naukowcom udało się właśnie to. Udało im się uchwycić pierwsze sygnały świetlne dotychczas niewidocznych słabych towarzyszy ośmiu jasnych gwiazd. Technika ta

Znaleziono zbyt wiele brakujących galaktyk satelitarnych

Naukowcy odkryli dziewięć nowych galaktyk satelitarnych Drogi Mlecznej. Przez lata astronomowie zastanawiali się, jak wyjaśnić, dlaczego Droga Mleczna ma mniej galaktyk satelitarnych niż przewiduje standardowy model ciemnej materii. Nazywa się to „problem brakujących satelitów”. Aby przybliżyć nas do rozwiązania tego problemu, międzynarodowy zespół naukowców wykorzystał dane z Hyper Suprime-Cam (HSC) Subaru Strategic Program (SSP) do

Czarna dziura o niewyjaśnionej masie

Naukowcy odkryli, że czarna dziura we wczesnym Wszechświecie ważyła już ponad miliard mas Słońca. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, zaglądając we wczesne etapy liczącego 13,8 miliarda lat Wszechświata, dostrzegł galaktykę, która istniała zaledwie 700 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Zastanawiające jest, w jaki sposób czarna dziura znajdująca się w jej centrum mogła już ważyć miliard mas

Astronomowie odkrywają równoległe dyski i dżety wybuchające z pary młodych gwiazd

Astronomowie korzystający z dwóch potężnych teleskopów odkryli dynamiczny duet. Większość Wszechświata jest niewidoczna dla ludzkiego oka. Elementy składowe gwiazd są widoczne tylko w długościach fal, które znajdują się poza widzialnym spektrum. Niedawno astronomowie wykorzystali dwa bardzo różne i bardzo potężne teleskopy, aby odkryć bliźniacze dyski – i bliźniacze równoległe strumienie – wyłaniające się z młodych

Bardzo precyzyjne pomiary stanowią wyzwanie dla naszej wiedzy o cefeidach

Naukowcy zmierzyli prędkość cefeid z niespotykaną precyzją, dostarczając nowych informacji na ich temat. Cefeidy to pulsujące gwiazdy, które rytmicznie zmieniają jasność. Dzięki temu astronomowie mogą wykorzystywać je jako „świece standardowe” do pomiaru ogromnych odległości w kosmosie. Cefeidy pomagają nam określić rozmiar i skalę naszego Wszechświata. Pomimo ich znaczenia, badanie cefeid stanowi wyzwanie. Ich pulsacje i

Mała, chłodna i siarkowa egzoplaneta może pomóc w zrozumieniu powstawania planet

Dwutlenek siarki w atmosferze egzoplanety czyni ją głównym celem dla naukowców próbujących zrozumieć, jak powstają planety. Zaskakująca żółta mgiełka dwutlenku siarki w atmosferze gazowego „karła” oddalonego o około 96 lat świetlnych od naszego Układu Słonecznego sprawia, że planeta ta jest głównym celem dla naukowców próbujących zrozumieć, jak powstają światy. Astronomowie odkryli egzoplanetę GJ 3470 b

Rozbłyski i echa monstrualnej czarnej dziury Drogi Mlecznej

Zespół naukowców dokonał przełomowych odkryć dotyczących supermasywnej czarnej dziury w centrum naszej Galaktyki. Czarne dziury są niezwykle trudne do zbadania, po części dlatego, że światło nie jest w stanie uciec przed ich olbrzymią grawitacją. Naukowcy zazwyczaj wnioskują o ich właściwościach, obserwując ich wpływ grawitacyjny na pobliskie gwiazdy, emisje z otaczających je obłoków gazu i inne

Wiatr z czarnych dziur może wpływać na rozwój otaczających je galaktyk

Obłoki gazu w galaktyce są wypychane z dużą prędkością między gwiazdy przez promieniowanie z supermasywnej czarnej dziury w jej centrum. Obłoki gazu w odległej galaktyce są coraz szybciej wypychane – z prędkością ponad 16 000 km/s – między sąsiednie gwiazdy przez podmuchy promieniowania z supermasywnej czarnej dziury w centrum galaktyki. Jest to odkrycie, które pomaga

JWST ujawnia zderzenie asteroid w sąsiednim układzie gwiazdowym

Obserwacje rzucają światło na lotne procesy, które kształtują układy gwiazdowe podobne do naszego, oferując unikalne spojrzenie na pierwotne etapy formowania się planet. Astronomowie uchwycili coś, co wydaje się być migawką masywnego zderzenia gigantycznych asteroid w Beta Pictoris, sąsiednim układzie gwiazdowym znanym z młodego wieku i burzliwej aktywności związanej z powstawaniem planet. Obserwacje zwracają uwagę na

Hubble odkrywa niespodzianki wokół gwiazdy, która wybuchła 40 lat temu

Zespół astronomów przejrzał ponownie archiwalne dane dotyczące obiektu, który był obserwowany 40 lat temu. Astronomowie wykorzystali nowe dane z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a i Obserwatorium SOFIA (Stratospheric Observatory For Infrared Astronomy), a także dane archiwalne z innych misji, aby ponownie przyjrzeć się jednemu z najdziwniejszych układów podwójnych gwiazd w naszej Galaktyce – 40 lat po tym,

Śledzenie samotnej małomasywnej gwiazdy, która przemieszcza się przez Drogę Mleczną

Nowo odkryty podkarzeł typu L odbywa niezwykłą podróż przez naszą Galaktykę. Może się wydawać, że Słońce jest nieruchome, podczas gdy planety na jego orbicie się poruszają, ale w rzeczywistości Słońce krąży przez Drogę Mleczną z imponującą prędkością około 220 km/s. Jakkolwiek szybkie może się to wydawać, kiedy odkryto słabą czerwoną gwiazdę przecinającą niebo w zauważalnie

Pierwsza mapa wypływów z pobliskiego kwazara I Zwicky 1

Astronomowie z Holandii po raz pierwszy zmapowali wypływ z jednego z najbliższych kwazarów – I Zwicky 1. Kwazary to jasne jądra galaktyk zasilane przez supermasywną czarną dziurę znajdującą się w ich centrum. Zespół badał wypływ gazu w I Zwicky 1, aby zmapować jego system obłoków wydmuchiwanych z prędkością od dziesiątek do tysięcy kilometrów na sekundę.

Naukowcy odkryli we wczesnym Wszechświecie więcej galaktyk podobnych do Drogi Mlecznej

Zespół naukowców zagląda w przeszłość i odkrywa nowe wskazówki dotyczące wczesnego Wszechświata i wyglądu galaktyk sprzed miliardów lat. W nowych badaniach naukowcy z Uniwersytetu Missouri odkryli, że galaktyki spiralne były bardziej powszechne we wczesnym Wszechświecie niż dotychczas sądzono. Naukowcy wcześniej uważali, że większość galaktyk spiralnych powstała około 6-7 miliardów lat po uformowaniu się Wszechświata –

W jaki sposób supermasywne czarne dziury stają się supermasywne?

Zespół naukowców przedstawił najlepsze jak dotąd modelowanie wzrostu supermasywnych czarnych dziur znajdujących się w centrach galaktyk. Łącząc czołowe obserwacje rentgenowskie z najnowocześniejszymi symulacjami komputerowymi budowy galaktyk w historii kosmosu, naukowcy przedstawili najlepsze jak dotąd modelowanie wzrostu supermasywnych czarnych dziur znajdujących się w centrach galaktyk. Korzystając z tego hybrydowego podejścia, zespół badawczy kierowany przez astronomów z

Naukowcy odkrywają tajemnicze mini-neptuny

Astronomowie odkryli mini-neptuny wokół czerwonych karłów, które krążą blisko swoich gwiazd macierzystych, a trzy z nich mają prawdopodobnie ekscentryczne orbity. Egzoplanety o rozmiarach pomiędzy Ziemią a Uranem/Neptunem, znane jako mini-neptuny, nie występują w naszym Układzie Słonecznym. Jednak mini-neptuny są stosunkowo powszechne poza Układem Słonecznym i są obiecującymi celami do scharakteryzowania atmosfery przez Kosmiczny Teleskop Jamesa

Jak powstała galaktyka satelitarna Drogi Mlecznej?

Puchar 2 jest jedną z największych galaktyk satelitarnych Drogi Mlecznej. Jest też niezwykle zimna i posiada wolno poruszające się gwiazdy, ale jak powstała, pozostaje niejasne. Galaktyka karłowata Puchar 2 znajduje się około 380 000 lat świetlnych od Ziemi i jest jedną z największych galaktyk satelitarnych Drogi Mlecznej. Niezwykle zimna i z wolno poruszającymi się gwiazdami,

ALMA ujawnia nowe spojrzenie na powstawanie planet w układach podwójnych

Nowe badania z wykorzystaniem ALMA oferują przełomowe zrozumienie warunków, które sprzyjają lub hamują formowaniu się planet. Dyski protoplanetarne, czyli pierwotne zbiorniki gazu i pyłu otaczające młode gwiazdy, są kolebkami planet. Jednak czynniki warunkujące przetrwanie tych dysków na tyle długo, by mogły powstać planety, oraz przyczyny ich przedwczesnego rozproszenia pozostają niejasne. Dyski okołogwiazdowe w układach podwójnych

Dyski protoplanetarne wokół małomasywnych gwiazd są inne

JWST odkrywa dużą różnorodność gazów bogatych w węgiel, które służą jako składniki przyszłych planet wokół małomasywnych gwiazd. Korzystając z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST), zespół astronomów zbadał właściwości dysku protoplanetarnego wokół młodej gwiazdy o bardzo małej masie. Wyniki ujawniają najbogatszy skład węglowodorów zaobserwowany do tej pory w dysku protoplanetarnym, w tym pierwszą pozasłoneczną detekcję etanu

Ostatnia poważna kolizja Drogi Mlecznej miała miejsce stosunkowo niedawno

Nasza Galaktyka zderzyła się z wieloma innymi w ciągu swojego życia. Teraz satelita Gaia ujawnia, że ostatnie z takich zderzeń miało miejsce miliardy lat później, niż sądziliśmy. Droga Mleczna powiększała się z czasem, gdy inne galaktyki zbliżały się do niej, zderzały się z nią, były rozrywane i wchłaniane przez naszą Galaktykę. Każde takie zderzenie powodowało

Nowa planeta zachowuje atmosferę pomimo promieniowania pobliskiej gwiazdy

Nowo odkryta planeta Feniks, która przetrwała w ekstremalnych warunkach w pobliżu czerwonego olbrzyma oferuje nowy wgląd w to, jak ewoluują planety. Rzadka egzoplaneta, która powinna być pozbawiona atmosfery z powodu intensywnego promieniowania pobliskiej gwiazdy macierzystej, w jakiś sposób wytworzyła puszystą atmosferę. Jest to najnowsze z serii odkryć, które zmuszają naukowców do ponownego przemyślenia teorii na

Wolno rotująca radiowa gwiazda neutronowa łamie wszelkie zasady

Większość zapadających się gwiazd wiruje w ciągu kilku sekund. Tej zajmuje to prawie godzinę. Australijscy naukowcy wykryli gwiazdę neutronową, które prawdopodobnie wiruje wolniej niż jakakolwiek inna, którą kiedykolwiek zmierzono. Żadna inna emitująca promieniowanie radiowe gwiazda neutronowa, spośród ponad 3000 odkrytych do tej pory, nie wirowała tak wolno. Wyniki badań opublikowano 5 czerwca 2024 roku w

Badania ujawniają wpływ fuzji na powstawanie gwiazd w galaktykach karłowatych

Ustalono, że fuzje między masywnymi galaktykami mogą zmieniać ich morfologię, zwiększać procesy gwiazdotwórcze, a nawet wywoływać wybuchy gwiazd. Ze względu na słabe studnie potencjału grawitacyjnego galaktyk karłowatych, ich rozkład oraz gęstość formowania się gwiazd są łatwiej podatne na wpływy fuzji i ujemne sprzężenie zwrotne gwiazd. Jednakże, ograniczenia obserwacyjne sprawiają, że badania nad zderzającymi się galaktykami

Astronomowie po raz pierwszy mierzą spin supermasywnej czarnej dziury

Wyniki pomiaru spinu supermasywnej czarnej dziury oferują nowy sposób badania tych obiektów oraz ich ewolucji we Wszechświecie. Astronomowie z MIT, NASA, PAN i innych instytucji opracowali nowy sposób pomiaru prędkości wirowania czarnej dziury, wykorzystując niestabilne następstwa po jej gwiezdnej uczcie. Ta metoda wykorzystuje zjawisko rozerwania pływowego (TDE) czarnej dziury – niezwykle jasny moment, w którym

Czarne dziury o masach pośrednich mogą przetrwać w gromadach kulistych

Pierwsze w historii symulacje pojedynczych gwiazd w formującej się gromadzie kulistej pokazują potencjalne mechanizmy powstawania czarnych dziur o masach pośrednich. Badania przeprowadzone przez Michiko Fujii z Uniwersytetu Tokijskiego ujawniły możliwy mechanizm powstawania czarnych dziur o masach pośrednich w gromadach kulistych, skupiskach gwiazd zawierających od dziesiątek tysięcy do milionów ciasno upakowanych gwiazd. Pionierskie symulacje powstawania masywnych

TESS odkrywa intrygujący świat o rozmiarach pomiędzy Ziemią a Wenus

Korzystając z obserwacji prowadzonych przez satelitę TESS dwa międzynarodowe zespoły astronomów odkryły planetę o rozmiarach pomiędzy Ziemią a Wenus. Planeta znajduje się w odległości zaledwie 40 lat świetlnych od nas. Wiele czynników sprawia, że jest to kandydatka dobrze nadająca się do dalszych badań przy użyciu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) monitoruje

Astronomowie pomagają znaleźć najodleglejszą galaktykę za pomocą JWST

Międzynarodowy zespół astronomów wykorzystał JWST do znalezienia rekordowo odległej galaktyki zaobserwowanej mniej niż 300 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Międzynarodowy zespół astronomów ogłosił odkrycie dwóch najwcześniejszych i najodleglejszych galaktyk, jakie kiedykolwiek widziano, datowanych na zaledwie 300 milionów lat po Wielkim Wybuchu. te, uzyskane przy użyciu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST), stanowią kamień milowy w badaniach

Odkryto olbrzymią planetę lekką jak wata cukrowa

Międzynarodowy zespół naukowców odkrył niezwykle lekką planetę krążącą wokół odległej gwiazdy w naszej Galaktyce. Odkrycie to, którego wyniki opublikowano w czasopiśmie Nature Astronomy 14 maja 2024 roku, stanowi obiecujący klucz do rozwiązania zagadki powstawania takich olbrzymich, superlekkich egzoplanet. Nowo odkryta planeta WASP-193b to gazowy olbrzym, który jest około 50% większy od Jowisza, ale ma gęstość

Webb wykrył najdalsze jak dotąd połączenie czarnych dziur

Zespół astronomów odnalazł dowody na trwające łączenie się dwóch galaktyk i ich masywnych czarnych dziur gdy Wszechświat miał zaledwie 740 milionów lat. Międzynarodowy zespół astronomów wykorzystał Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba do znalezienia dowodów na trwające połączenie dwóch galaktyk i ich masywnych czarnych dziur, gdy Wszechświat miał zaledwie 740 milionów lat. Układ ten znany jest jako

Odkryto egzoplanetę wielkości Ziemi wokół skrajnie chłodnego karła

Naukowcy w ramach projektu SPECULOOS odkryli nową egzoplanetę wielkości Ziemi krążącą wokół gwiazdy typu „skrajnie chłodnego karła”. Skrajnie chłodne karły to najmniej masywne gwiazdy w naszym Wszechświecie, o rozmiarach zbliżonych do Jowisza, ponad dwukrotnie chłodniejsze, dziesięciokrotnie mniej masywne i sto razy słabiej świecące niż nasze Słońce. Ich żywotność jest ponad sto razy dłuższa niż naszej

Trzy gwiazdy krążące w halo Drogi Mlecznej powstały 12-13 miliardów lat temu

Naukowcy z MIT, w tym kilkoro studentów studiów licencjackich, odkryli trzy najstarsze gwiazdy we Wszechświecie, które żyją w naszym galaktycznym sąsiedztwie. Zespół dostrzegł gwiazdy w halo Drogi Mlecznej – obłoku gwiazd, który otacza cały główny dysk galaktyczny. Z analizy zespołu wynika, że trzy gwiazdy powstały między 12 a 13 miliardów lat temu, kiedy kształtowały się

Astrofizycy odkrywają nowatorską metodę polowania na pierwsze gwiazdy

Zespół astrofizyków odkrył nowatorską metodę wykrywania gwiazd pierwszej generacji, które do tej pory nie były bezpośrednio zaobserwowane. Najnowsze badania prowadzone przez grupę badawczą prof. Jane Lixin DAI z Wydziału Fizyki Uniwersytetu w Hongkongu (HKU) doprowadziły do odkrycia nowatorskiej metody wykrywania gwiazd pierwszej generacji, znanych jako gwiazdy III populacji, które do tej pory nie zostały bezpośrednio

TESS odkrywa skalistą planetę wypełniona aktywnymi wulkanami

Naukowcy odkryli dziwną, świecącą na czerwono egzoplanetę, która jest wypełniona aktywnymi wulkanami. Stephen Kane, astrofizyk z University California, Riverside, nigdy nie spodziewał się, że planeta w tym odległym układzie gwiazdowym jest pokryta wieloma aktywnymi wulkanami tak, że widziana z daleka przybiera ognisty, świecący na czerwono odcień. To był jeden z tych momentów odkrycia, kiedy myślisz:

Satelita XRISM zauważa sygnatury żelaza w pobliskiej aktywnej galaktyce

Po rozpoczęciu działania w lutym 2024 misja XRISM badała monstrualną czarną dziurę w centrum galaktyki NGC 4151. Instrument XRISM Resolve (X-ray Imaging and Spectroscopy Mission) uchwycił szczegółowe widmo obszaru wokół czarnej dziury – powiedział Brian Williams, naukowiec NASA zajmujący się projektem misji. Szczyty i spadki są jak chemiczne odciski palców, które mogą nam powiedzieć, jakie

Astronomowie obserwują nieuchwytne światło gwiazd otaczające starożytne kwazary

Obserwacje sugerują, że niektóre z najwcześniejszych monstrualnych czarnych dziur wyrosły z masywnych kosmicznych nasion. Astronomowie z MIT zaobserwowali nieuchwytne światło gwiazd otaczające niektóre z najwcześniejszych kwazarów we Wszechświecie. Odległe sygnały, które sięgają ponad 13 miliardów lat wstecz do początków Wszechświata, ujawniając wskazówki dotyczące ewolucji pierwszych czarnych dziur i galaktyk. Kwazary to płonące centra aktywnych galaktyk,

Radioastronomowie omijają jonosferę ziemską dzięki nowej technice kalibracji

Międzynarodowy zespół naukowców stworzył pierwsze szczegółowe mapy radiowe Wszechświata na niskich częstotliwościach. Aby to osiągnąć, opracowali nową technikę kalibracji, która pozwoliła im ominąć zakłócenia powodowane przez ziemską jonosferę. Po lewej stronie przedstawiono obraz fragmentu nieba obserwowanego przy użyciu najlepszej jak dotąd techniki kalibracji. Po prawej stronie widać ten sam fragment nieba wykonany nową techniką. Widocznych

Czarna dziura niszczy gwiazdę i rusza za inną

Masywna czarna dziura rozerwała na strzępy jedną gwiazdę, a teraz wykorzystuje te gwiezdne szczątki, aby zmiażdżyć inną gwiazdę lub mniejszą czarną dziurę, która wcześniej znajdowała się w zasięgu wzroku. Odkrycie to, dokonane za pomocą Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra, Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, NICER (Neutron Star Interior Composition Explorer), Obserwatorium Swift i innych teleskopów, pomaga astronomom połączyć dwie